Το Ναυτικό Χρονόμετρο

Το ναυτικό χρονόμετρο

Ενώ δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο να προσδιοριστεί αστρονομικά σε ποιο γεωγραφικό πλάτος βρισκόμαστε πάνω στην επιφάνεια της Γης, ο προσδιορισμός του γεωγραφικού μήκους δημιουργεί δυσκολίες. Μόλις οι ναυτικοί έχαναν την οπτική επαφή με τη στεριά, δεν είχαν δυνατότητα προσανατολισμού στον ωκεανό. Αν εξαιρέσουμε τη Σελήνη και τους ορατούς με το μάτι πλανήτες, ο νυχτερινός ουρανός φαίνεται ακριβώς ίδιος, είτε ταξιδεύει κάποιος κατά μήκος ενός παραλλήλου προς την Ανατολή, είτε μένει ακίνητος για κάποιες ώρες. Για να ξεπεραστεί αυτή η δυσκολία απαιτείται η κατοχή ενός ρολογιού ακριβείας κι ενός εξάντα.

Συγκεκριμένα, για κάθε μετακίνηση κατά 15ο κατά μήκος ενός παραλλήλου ανατολικά αυξάνεται η τοπική ώρα κατά 60' (=1h) και αντίστροφα, μειώνεται κατά 60' (=1h) η τοπική ώρα ανά 15ο κατά μήκος ενός παραλλήλου δυτικά. Έτσι, όταν γνωρίζουμε με ακρίβεια την τοπική ώρα δύο σημείων στην υδρόγειο, είμαστε σε θέση να υπολογίσουμε τo γεωγραφικό μήκος ανάμεσά τους. Κι εφόσον το ένα από τα δύο αυτά σημεία είναι «αμετακίνητο» σημείο αναφοράς, όπως π.χ. αυτό που ορίζεται από τον μεσημβρινό του Greenwich, παίρνουμε το απόλυτο γεωγραφικό μήκος οποιουδήποτε σημείου πάνω στην υδρόγειο. Η ανάγκη για ακρίβεια του ρολογιού είναι προφανής, γιατί για κάθε λεπτό της ώρας που αποκλίνει ένα ρολόι, η απόκλιση στην επιφάνεια της Γης φτάνει τα 110 χιλιόμετρα.

Το 1761, ο Άγγλος ωρολογοποιός John Harrison, μετά από δωδεκαετή μελέτη, δημιούργησε ένα όργανο το οποίο δεν ήταν άλλο από το γνωστό μας σημερινό χρονόμετρο.

Η αξία του καλο-κουρδισμένου χρονομέτρου λοιπόν για τον ναυτικό είναι προφανής. Πρόσφατα η μεγάλη αδελφή του πατέρα μου που την αξίωσε ο Θεός να μετρήσει περισσότερα από 100 χρόνια ναυτικής παράδοσης, σαν κόρη και γυναίκα καραβοκύρηδων, μου έκανε ένα δώρο με μεγάλη συμβολική αξία.

Είναι ένα κέντημα, φτιαγμένο από την ίδια που έχει ένα σταυρό και μια άγκυρα και την επιγραφή. «ΕΝΘΥΜΟΥ ΤΟ ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟΝ». Ένα τέτοιο έδιναν οι μανάδες σε όλους του γιους τους όταν μπαρκάριζαν στις αρχές του 19 αιώνα. Ένα τέτοιο κρατούσε σαν φυλακτό και ο πάππους μου σαν έφυγε με τα πανιά για το Μπονοζάρι, να του θυμίζει την πατρίδα και το σπίτι του και να του δίνει δύναμη να ξεπερνά τις δυσκολίες για να γυρίσει πίσω μέχρι το επόμενο μπάρκο.

Ένα τέτοιο μου ‘δωσε και μένα η θεία μου η Καλλιόπη Γ. Παλαιοκρασσά. Η αξία του περισσότερο από προφανής και ο σημειολογικός του προσδιορισμός μια ακόμη βαριά κληρονομιά για μένα. Μακάρι να φανώ αντάξιος των προσδοκιών όλων αυτών των ψυχών που νομίζω ότι με κοιτάνε από ψηλά και συχνά ψιθυρίζουν στα αυτιά μου. Νομίζω ότι μου στείλανε τούτο το μήνυμα με την θεία Καλλιόπη μην και ξεθωριάσει το πραγματικό θαλασσινό στίγμα από την καρδιά μου και φυτρώσουν τίποτα στεριανές συνήθεις, κούφια η ώρα που τ’ ακούει.

Καληνύχτα και καλή χρονιά Θεία σε ευχαριστώ που μου θύμισες ποιος είμαι, ποια είναι η ρότα μου και πως πρέπει να αρμενίζω.

ioannispk – son of a pirate

The mysterious island

Ερχετε εν ειρήνη να διδάξει θαλασσινή καρτερία και εγγράτεια στους στεριανούς.

Σκεπασμένο μερικώς με ομίχλη δεν αποκαλύπτει τα μυστικά του, ζηλεύοντας ίσως λίγη από την δόξα της Σαλώμης, που νίκησε την λογική του πατριού της με το λίκνησμα του επτάπεπλου χορού της.

Προπομπός ένα Βρετανικό Ναρκαλιευτικό που μάλλον έτυχε στη πορεία του νησιού. Το νησί μοιάζει να το σπρώχνει ανυπόμονα.

Ποιά στεριανή λογική έρχετε άραγε να αλλώσει το θαλασσινό τούτο βουνό?

Καλά Χριστούγεννα με την ευχή ο καινούριος χρόνος να βρεί όλες τις στεριανές λογικές μας με γρεμισμένα τα τείχη και τον θαλασσινό αέρα να φυσά στα στενοσόκακα του μυαλού μας.

ioannispk - son of a pirate

Αντικατοπτρισμοί

Ομίχλη, κρύο, σίδερα και φωτιά

MERRY CHRISTMAS EBENIZER !